بدترین کابوس یک راننده ماشین مسابقه ای تصادف است.شما در یک ماشین مسابقه با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت هستید ، ناگهان لاستیک خودرو می ترکد و شما به شدت تصادف میکنید ، هنگامی که شما از تصادف جان سالم به در برده اید ، انرژی بیش از حد در تصادف باعث بالا رفتن حرارت در باک ماشین شده و باعث اتش می شود و ماشین شما که قرار شما رو به پیروزی برساند تبدیل به یک گلوله آتشین می شود .
شما موفق به خروج از ماشین می شوید اما اکنون یک تهدید خطرناک تر وجود دارد ، لباس شما آتش می گیرد ، خوشبختانه شما یک لباس ضد آتش داخلی از جنس نومکس (Nomex) پوشیده اید ، بنابراین همانطور که از ماشین به بیرون پرتاب می شویدآتش همه چیز را به خودش میگیرد ضربه خورده اید اما آسیب ندیده اید، شما زندگی خود را مدیون یک قطعه شیمیایی شگفت انگیز هستید. اجازه دهید نگاهی دقیق تر به پارچه نومکس و کاربردهای آن بیاندازیم :.
چاره ساخت مواد مصنوعی ساختن آنها در آزمایشگاه شیمی است. پارچههای مواد مصنوعی (مانند پلی استرها، نایلونها و …) همگی مصنوعی هستند و به دست مهندسان شیمی با مواد شیمیایی در آزمایشگاهها ساخته میشوند. این پارچهها دقیقا نقطه مقابل پارچههایی با الیاف طبیعی هستند مانند نخ پشم (که از پشم حیوانات ساخته میشوند) و پنبه که از گیاهان ساخته میشوند (کتان).
آروماتیک (پلیمرهای استخلاف نشده) به معنی این است که مولکولهای نومکس بر روی حلقههای متصل از اتمها سوار میشوند تا به جای ساختار پلیمری شاخهای باشند.
پلی آمید : به این معنی است که مولکولهای زیادی به یک زنجیره متصل هستند، در شیمی «پلی» به معنی بسیار است بنابراین پلی آمید به معنای «آمیدهای بسیار» است.
پلیمر یک اصطلاح مناسب برای پلاستیک است این معمولا به معنی مولکولهای بزرگ و غول پیکر که از تعداد زیادی «پلی» ساخته شده از تکرار یک واحد به نام «مونومر» است.
به طور خلاصه آنچه که در نومکس داریم، یک پارچه ساخته شده توسط بشر که مونومرهای حلقه مانند آنها را به زنجیرههای سر سخت و سفت و طولانی تبدیل میکنند تا بتوانند الیاف بسیار قوی ایجاد کنند (فشرده بودن ساختمان ملکولی الیاف باعث پایداری در مقابل حرارت میشود). اگر مولکولهای نومکس را بشکنیم به چهار عنصر تمیز به نامهای هیدروژن کربن، اکسیژن و نیتروژن میرسیم.
آروماتیک پلی آمیدها مانند نومکس اغلب آرامید کوتاه نامیده میشوند. کولار (یکی دیگر از پارچههای دوپانت) نیز یک آرامید است اما ساختار شیمیایی آن کمی متفاوتتر از پارچه نومکس است. نام شیمیایی کامل نومکس «ام-فنیل ان دی آمین ایزو فتالات» است در حالی کولار «پی-فنیل ان دی آمین ترفتالات» است، نومکس از پلیمرهای متا آرامید هستند در حالی کولار از پلیمر پارا آرامیدها هستند.
آرامیدها در فرآیند دو مرحلهای ساخته میشوند. اول، پلیمر ابتدایی با واکنش با مواد آلی شیمیایی (پایه کربن) به منظور ایجاد یک مایع ساخته میشوند. سپس در مرحله دوم، مایع برای تولید الیاف جامد، که بعد از آن میتواند به پارچه بافته شوند یا تبدیل به ورقه شوند.
پارچه نومکس به طور کلی بر پایه ۳ نوع است، میتواند خالص از پارچه نومکس استفاده کرد (استفاده ۱۰۰ درصد از نومکس) یا میتواند به ۶۰ درصد از کولار ساخته شود یا میتواند با کولار یا برخی الیاف آنتی استاتیک مخلوط و ساخته شود.
چرا پارچه نومکس ضد آتش است؟
نقطه ذوب پارچه نومکس ۳۷۰ درجه سانتی گراد، درجه حرارتی که پارچه به اتو میچسبد ۳۰۰ درجه سانتی گراد است بنابراین مقاومت حرارتی آن بسیار بالا است، همچنین مقاومت شیمیایی آن نیز بسیار بالا است (در این مورد نخ تفلون تنها الیافی است که از نومکس بهتر است) و اسیدها و قلیاییها هیچگونه اثری روی آن نمیگذارند (البته به جز اسیدها و قلیاییهای غلظت بالا).
دو ویژگی فوق العاده نومکس آن را بهترین گزینه برای استفاده در لباسهای رانندههای ماشین مسابقهای کرده است، اگر چه ممکن وقتی شعلهی آتش به صورت مستقیم به سمت آن بگیرید بسوزد ولی به محض اینکه شعله آتش را خاموش میکنید آتش پارچه خاموش میشود و منبع آتش گسترش پیدا نمیکند، به عبارت دیگر پارچه نومکس ذاتا ضد آتش است و اگر هر هر چقدر پارچه نومکس ضخیمتر باشد امکان آتش گرفتن آن به مراتب کمتر و کمتر میشود به این معنا که زمان میبرد تا آتش به کل لباسی از جنس پارچه نومکس سرایت کند.
در زمان ثبت اختراع نومکس پنج نمونه پارچه مورد آزمایش قرار گرفتند پارچههایی که از جنس پنبه نسوز و کتان نسوز بودند در زمان کمتر از ۲ ثانیه سوختند و به مدت ۱۳ تا ۴۳۰ ثانیه این آتش ادامه داشت اما پارچههایی که از جنس نومکس بودند خیلی آهستهتر (به مدت ۴ ثانیه) مشتعل شدن و در ثانیه ۵ به محض خاموش شدن شعله، آتش نیز خاموش شد.
کاربردهای نومکس
پارچه نومکس به عنوان یک مانع آتش و گرما است. به استثنا اینکه رانندههای ماشینهای مسابقهای از آن استفاده میکنند، فضانوردان، آتشنشانان و پرسنل نظامی نیز از آن استفاده میکنند. در حالت ورق نومکس ضد آتش کاربردهای زیادی در ماشین دارد از جمله شلنگهای حرارت بالا یا در شمع موتور ماشین.
اما نومکس فقط برای ساختن لباسهای ایمنی و ضد آتش مفید نیست، به خاطر ساختار مولکولی نومکس میتوان برای عایق کاری تجهیزات الکتریکی، موتورها و ژنراتورها و ترانسفورماتور استفاده کرد.
مانند کولار، نومکس بسیار مقاوم و بسیار سبک است و در صنایع هوافضا کاربردهای زیادی دارد از جمله استفاده در مقاوم سازی تیغههای بالهای هلیکوپتر یا در بالههای دم هواپیما.
از مهمترین کاربردهای دیگر پارچه نومکس میتوان در استفاده به عنوان کیسههای فیلتر صنعتی نام برد، کیسه نومکس کیسهای با فیلتراسیون گرد و غبار با درجه حرارت بالا است کاربرد عمده این نوع فیلترها سیستمهای غبارگیر با سایندگی بسیار بالا، کارخانههای آسفالتسازی، کوره دود در کارخانه سیمان، کوره دود در کارخانه ذوب فلزات، کورههای قوس الکتریکی، خشککنهای با دمای بالا، کورههای کوپل و کاربردهای شیمیایی با دمای بالا است.
به دلیل چگالی و فشرده بودن مولکولها در این پارچه نفوذ پذیری گرد و غبار در این نوع فیلتر از جنس نومکس بسیار پایین است.
ویژگی پارچه نومکس:
به دلیل ترکیب و ساختار بسیار مناسب و مقاومت در برابر شعله و حرارت و آتش و محافظت از قوس های الکتریکی، و دوام راحتی و کارایی بسیار بالای این محصول، این پارچه در میان که دارای شغل های خطرناکی مانند آتش نشانی و.. می باشند بسیار نام آشناست و در بسیاری از موارد از آن استفاده کرده اند
.
علاوه بر کار برد پارچه نومکس در میان شاغلان آتش نشانی، در میان خلبان های نظامی و خدمه های وسیله های نقلیه، کارگران معادن و کار گران راه اهن، رانندگان مسابقه خودرو و همچنین کار گران صنعتی که بسیار در معرض خطر برق گرفتی و آتش سوزی قرار دارند، بسیار پر کار برد و قابل استفاده است.
از کار برد های مهم پارچه های نومکس، استفاده از این پارچه نسوز در کیسه های فیلتر صنعتی است. کیسه های ساخته شده با پارچه های نومکس دارای فیلتراسیون گرد و غبار هستند و درجه حرارت بسیار بالایی دارند و در کارخانجات و صنایعی مانند: کارخانه های آسفالت سازی، کوره دود در کار خانه های سیمان، خشک کن هایی با دماهای بالا و کار برد هایی با دماهای شیمیایی بالا استفاده می شود.